7 CHỦ ĐỀ QUẢN LÝ TRI THỨC TRONG MÔI TRƯỜNG BỆNH VIỆN

Môi trường y tế là môi trường tri thức (knowledge intensive). Do đó, cách quản trị có nhiều đặc thù. Cộng với bối cảnh Việt Nam, nó càng đặc thù hơn. Do vậy. đôi khi các lý thuyết quản trị của thế giới chưa chạm tới được.

Xin phép mang ra đây những thách thức để cùng suy nghĩ cách giải quyết.

1. Làm gì để đào tạo một bác sĩ hiệu quả hơn

Từ lúc ra trường, một bác sĩ phải mất ít nhất 20 năm mới có thể “làm độc lập”. Với điều kiện người đó phải được cơ hội đào luyện trong môi trường có mặt bệnh và có chuyên gia giỏi kèm cặp.

Nghịch lý, phải quá tải mới có mặt bệnh đa dạng. Nhưng quá tải thì gia tăng sai sót, không còn thời gian để làm gì khác. Thực tế, chổ nào càng quá tải càng thu hút bác sĩ giỏi. Chổ nào nhiều bác sĩ giỏi thì lại càng quá tải. Nên quá tải ngày càng quá tải, bất chấp sai lỗi y khoa gia tăng, an toàn giảm. Quá tải sẽ không bao giờ kết thúc.

Từ lúc ra trường, một bác sĩ hoàn tất chuyên khoa cấp 2 và các chứng chỉ chuyên ngành chuyên sâu. Ngân sách đầu tư không nhỏ. Tùy theo chuyên khoa, từ 1 -2 tỷ đồng là trong nước, nếu ngoài nước thì 3-5 tỷ đồng.

Trước đây, ngân sách còn bao cấp khá nhiều cho việc học, nhưng bây giờ tất cả là từ ngân sách bệnh viện. Bài toán này cần phải giải. Đó là chưa kể đến sự cam kết giữa hai bên “người đầu tư – và người nhận sự đầu tư”.

2. Làm gì để thúc đẩy sự chia sẻ tri thức trong bệnh viện

Tri thức vừa mang tính tập thể, vừa mang tính cá nhân. Vừa mang tính tương tác trong một nhóm chuyên gia, vừa do nỗ lực tìm tòi của cá nhân.

Làm gì để thúc đẩy sự chia sẻ đế mang lợi ích đến vừa cho cá nhân, vừa cho nhóm.
Nghĩa là cá nhân cũng thấy có lợi ích khi chia sẻ tri thức.

Tri thức cá nhân đóng góp tri thức tổ chức. Đồng thời, tri thức tổ chức cũng đóng góp cho tri thức cá nhân.

Tài sản tri thức tổ chức là một tài sản lớn của bệnh viện. Làm sao bảo tồn, gìn giữ và kế thừa.

3. Làm sao xây dựng văn hóa học tập liên tục trong bệnh viện

Học tập không chỉ có ở trường. Bệnh viện cũng là nơi để học. Ở trường ta phải bỏ tiền ra để đi học (đầu tư cho cá nhân). Ở bệnh viện, ta được đầu tư để học (đầu tư cho tổ chức).
Điều kiện để duy trì sự phát triển bền vững, 70% làm – 30% học.

Làm sao để cho các cá nhân xem học tập, cập nhật, nâng cao năng lực cũng là một phần của công việc, một phần của nhiệm vụ.

Làm sao để thúc đẩy “phân tích nguyên nhân gốc rễ và học tập từ sai sót”, để nó trở thành một hoạt động thường xuyên và bổ ích.

4. Làm gì để chuẩn hóa kỹ năng chuyên môn cho điều dưỡng

Thực tế, các đơn vị đào tạo điều dưỡng có sự khác biệt “đầu ra” khá lớn. Nhân sự điều dưỡng biến động nhiều, từ 5-10%/năm, người ra-người vào liên tục.

Để giảm chi phí, đòi hỏi điều dưỡng ngày càng phải có đa kỹ năng (multi-skills), để có thể điều phối linh hoạt, hôm nay làm vị trí này, ngày mai có thể làm vị trí khác.

Huấn luyện và chuẩn hóa như là một phần công việc trọng tâm, liên tục của phòng điều dưỡng.

5. Xây dựng hệ thống đánh giá và động viên trong môi trường tri thức

Môi trường y tế làm việc bằng tri thức.
Làm sao đo lường sự đóng góp của tri thức.
Làm sao đo lường được hiệu quả công việc của tri thức.
Và động viên tri thức làm việc như thế nào là phù hợp.
Tiền có phải là công cụ vạn năng
Vậy điều gì làm cho việc tạo sinh tri thức đạt hiệu quả cao.
Gắn kết các tri thức là một thách thức kinh khủng của các nhà quản trị. Phàm, tri thức có cái tôi khá lớn, để họ gắn kết được với nhau là một kỳ công.

6. Làm gì để thúc đẩy nghiên cứu khoa học cho bệnh viện

Nghiên cứu khoa học có nhiều cấp độ. Cấp độ ở bệnh viện nên như thế nào
Ai là người định hướng nghiên cứu
Và làm sao để nghiên cứu được hiệu quả (không tràn lan, cần thiết, đáp ứng yêu cầu của bệnh viện)
Việc mở rộng hợp tác trong nghiên cứu trong nước và quốc tế. Điều gì mang đến lợi ích cho các bên tham gia.
Làm sao để thu hút hợp tác quốc tế, họ hợp tác với ta họ được gì.

7. Làm gì để xây dựng văn hóa vừa hợp tác vừa cạnh tranh giữa các bệnh viện

Tri thức mang tính hợp tác. Kinh doanh mang tính cạnh tranh
Có lúc ta cùng hợp tác, có lúc ta cạnh tranh nhau
Ranh giới cho sự chuyên nghiệp này thật mong manh
Làm sao để thúc đẩy cùng hợp tác để phát triển tri thức. Nhưng chấp nhận một ranh giới dịch vụ để cạnh tranh.

>> Cuối lời

Hy vọng quản lý tri thức sẽ chiếm tỷ trọng cao hơn trong các hoạch định phát triển của bệnh viện.

Trân trọng