NON-OBVIOUS THINKING HAY COUNTERINTUITIVE THINKING.

Ví dụ, dịch vụ miễn phí thì lấy đâu ra tiền để duy trì sự tồn tại, nếu ai cũng nghĩ như vậy thì thế giới này không có FB,GG. Cái hay của những nhà sáng lập FB,GG là họ nhìn thấy thứ người khác không nhìn thấy lúc bấy giờ đó là “data”, người dùng được dùng miễn phí, nhưng thứ người dùng phải “chi trả” là “data hành vi của mình”, và FB, GG đã khai thác thứ data này thành tiền, với một sự thỏa thuận với chúng ta rằng hai bên cùng có lợi.

Tương tự, bệnh viện cho người nghèo thì thu được gì để trả lương cho nhân viên y tế, chất lượng chuyên môn sẽ ra sao, điều trị ẩu tả xài đồ dỏm chết người mang họa sao…! Nếu chúng ta nhìn người bệnh như một người mang tiền đến cho ta thì chắc là không thể làm được cái bệnh viện như viện mắt Aravind của Ấn Độ. Nhưng nếu chúng ta nhìn người “có bệnh trong người” như là một nguồn của data thì câu chuyện sẽ khác. Và cái chúng ta kiếm tiền không phải là thu từ người bệnh mà là những tri thức lâm sàng để làm ra thuốc, ra những kỹ thuật y khoa mới cho nhân loại.

Làm ngân hàng cho người nghèo vay tiền thì có mà mạt sớm à? Nhưng bạn có biết rằng, ngân hàng có tỷ lệ nợ xấu thấp nhất thế giới là ngân hàng cho người nghèo vay tín chấp không? SHARE Microfin Ltd và BASIX là hai tổ chức tín dụng hàng đầu thế giới về tài chính vi mô (MFIs) đó. Cho nhà giàu vay tiền thì tỷ lệ nợ xấu sẽ ít hơn sao? không, đổ nợ nhanh hơn đó ạ, đó là sai lầm thường gặp. Và đó cũng chính làm cạm bẫy của các ngân hàng VN.

Chiếc smartphone bạn cầm trên tay càng ngày càng rẻ và tính năng thì càng ngày càng nhiều, phần cứng càng ngày càng mạnh hơn. Có gì đó rất ngược với logic thông thường: tính năng nhiều hơn phải đắt hơn chứ, lạm phát theo thời gian làm cho mọi thứ phải đắt hơn chứ. Các hãng điện thoại đang làm từ thiện ư, họ bán càng ngày càng rẻ thì lấy giờ có lời. Ngày xưa 1 cái điện thoại di động bằng 10000 tô phở, nay thì đó chỉ còn 100 tô thôi, oái lạ tại sao lại như vậy…

Rất nhiều thứ khác với cách nghĩ thông thường, khác với những gì mà mọi người đang cho là hiển nhiên nó phải như vậy đang chờ bạn khám phá. Và quyển sách “Thấy những gì người khác bỏ qua” sẽ giúp cho bạn những khác phá đó.

Ủa, nhưng tại sao tui phải đi khám phá mấy chuyện này làm gì, rảnh quá ư. Quyển sách này dành cho những ai muốn tìm kiếm một cơ hội kinh doanh mới trong lĩnh vực của mình. Người đi sau phải tìm ra cơ hội mới, ta không thể bắt chước người đi trước về cách thức và thủ pháp kinh doanh được, bởi làm theo y chang, ta sẽ không đủ nguồn lực để “lấy trứng chọi đá”, trừ khi ái đó cho ta tiền để chọi chết người khác.

Trong kinh doanh, lợi thế của người đi sau là “ý tưởng mới mà người khác không phát hiện”, chứ không phải là tiền. Khởi nghiệp thì tiền lấy đâu ra. Nhưng nếu bạn phát hiện ra những tiềm năng trái với logic thông thường, thậm chí có khả năng thách thức, lật đổ những gì đang có, bạn đã có trong tay một nguồn “vốn trí tuệ” lớn, và khi đó vốn tiền tươi sẽ tìm đến bạn. Còn bạn bày ra một cách thức kinh doanh mà thiên hạ đã làm đầy ra đó, thì xin thưa là không ai dám bỏ tiền vào bạn cả, trừ khi hoạt động kinh doanh của bạn chỉ làm bình phong rửa tiền dùm ai đó.

Chào mừng quyển sách đã được dịch sang tiếng Việt.

P/S: non-obvious thinking khác với reverse thinking thường dùng trong kỹ thuật, các kỹ thuật tra xét của ngành hình sự. Reverse thinking là khi ta muốn truy tìm nguyên nhân gốc rễ một sự việc gì đó, ta thường đi tìm chứng cứ trong quá khứ, và tìm mãi không ra. Khi đó ta đặt lại hiện tại, với giả thuyết, nếu cái gì đó xảy ra thì nó sẽ tạo ra cái gì. Từ reverse thinking người ta đã nảy ra một cách phát triển công nghệ gọi làm ra reverse engineering hay backwards engineering, mà các nước đang phát triển như VN rất cần để khám phá know-how của các tập đoàn đa quốc gia thay vì cài người vào ăn cắp như anh bạn chai nì.