Đầu năm ngồi làm việc với các đội User Research thấy các bạn sử dụng các công cụ AI (chat GPT, Copilot) khá nhiều. Thực sự là có những câu hỏi ngày xưa phải mất nhiều thời gian để khảo sát, đánh giá, nay AI cho ra kết quả trong vài giây, tùy thuộc vào kỹ năng đặt câu hỏi của chúng ta.
Tuy nhiên, đến khi tìm kiếm ý tưởng cho kinh doanh, sản phẩm mới hay marketing cho năm nay thì hầu hết là lắc lư và ngất ngư! Hoặc bổn cũ soạn lại, hoặc bắt chước, hoặc đối phó cho xong. Túm lại là khả năng sáng tạo gần như không có.
Tôi thường nói với các bạn rằng, nghiên cứu người dùng, giá trị không phải nằm ở kết quả thông tin mà chúng ta có được, mà giá trị nằm ở quá trình chính chúng ta quan sát, phỏng vấn, hoài nghi, thấu hiểu người dùng. Tại sao, vì bộ não chúng ta cần “quá trình nạp dinh dưỡng” để nuôi dưỡng sự sáng tạo. Những cái nhăn nhó khó chịu của khách hàng, sự thờ ơ không thèm nhìn của họ, hay sự bất ngờ ngạc nhiên phát hiện ra những cái mới…là chất xúc tác cho bộ não chúng ta thúc đẩy quá trình kết nối các nơ ron thần kinh từ đó ý tưởng được hình thành.
Nên nhớ rằng, thứ chúng ta được trả lương là ý tưởng và khả năng giải quyết vấn đề trong kinh doanh. Chả ai trả lương cho người biết dùng chat GPT, hay gì đó khác…tất cả chỉ là phương tiện. Vấn đề là phương tiện AI càng ngày càng cướp đi cơ hội tư duy của con người. Nghĩa là mặc dù thông tin ngày nay chúng ta có được nhanh hơn và dễ hơn nhưng coi chừng não chúng ta nhiều sương mù hơn, ù lì hơn, chậm chạp hơn.
Mối đe dọa của năng lực con người không phải nằm ở chỗ có biết và dùng AI hay không mà là chúng ta vẫn còn khả năng tư duy tốt hơn (thông minh, sáng tạo, …) trong điều kiện quá nhiều phương tiện đang đe dọa thay thế bộ não của chúng ta.
Túm cái váy lại, làm ơn bước chân ra hiện trường nhìn nghe hỏi và dùng trái tim của mình để thấu hiểu người dùng dùm tôi. Quên AI đi, thứ đó chỉ có giá trị cho mấy bạn học sinh làm bài tập đối phó với mấy ông thầy yếu cơ để qua được môn thôi.
Vui lòng trả lời câu hỏi sau: Bốn + ba bằng mấy?