TỔ CHỨC LÀ GÌ? VÀ PHÁT TRIỂN TỔ CHỨC LÀ GÌ?

Tổ chức là gì?

Tổ chức là nơi mà khi chúng ta vào đó, chúng ta sẽ vượt qua được chính mình. Nơi có những được điều kiện về cơ sở vậy chất, mối quan hệ, các quy trình, quy định, chính sách, có văn hóa, có đồng nghiệp, có các nền tảng trí tuệ, nơi có sự lãnh đạo,…để giúp chúng ta trở thành cái gì đó ngoài sức tưởng tượng của chúng ta trước đó.

Con người không thể một mình ên mà phát triển được, chúng ta cần gắn kết vào một tổ chức nào đó, việc chúng ta có thể làm là chọn một tổ chức mà ở đó giúp mình trưởng thành và phát triển. Nếu có hoài bão hơn, chúng ta khởi nghiệp để tự tạo một tổ chức mà mình nghĩ rằng nó phải là như vậy.

Kiếm tiền là quan trọng, nhưng kiếm tiền bền vững càng quan trọng hơn. Bạn có thể kiếm được tiền hôm nay, nhưng rất nhanh bạn sẽ bị đào thải và không thể kiếm tiếp được nữa nếu như không có một tổ chức giúp bạn phát triển năng lực của mình. Bạn chỉ nên thay đổi tổ chức khi nó đã không còn giúp cho bạn phát triển được nữa. Đừng nên thay đổi tổ chức vì nó ít tiền quá, thay vào đó nên cùng nó gầy dựng cơ đồ (kiếm tiền!). Phần thưởng cho công thần khai quốc là rất lớn, nó không có tuyến tính, nó là một hàm exponential không có giới hạn.

Đến nay tôi vẫn chưa thấy một tổ chức thuần Việt nào có Bộ phận OD (Organizational Development) và chưa có chức danh OD manager. Trong khi việc này đã có ở các tập đoàn đa quốc gia gần 20 năm nay. Có lẽ chúng ta chưa rõ bộ phận này làm gì và đóng góp như thế nào cho tổ chức.

Hầu hết các tổ chức Việt đều có bộ phận HR chuyên làm các công việc về hành chánh nhân sự (personal administration) và một ít về nhân sự như tuyển dụng, săn người, huấn luyện đào tạo, xây dựng thang bảng lương, thi đua khen thưởng, hoạt động phong trào, xây dựng văn hóa… tuy nhiên đó chưa đủ để một tổ chức phát triển.

Phát triển tổ chức là gì?

OD là một bộ phận ở cấp chiến lược, nhiệm vụ là đo lường được hiệu quả của tổ chức và đánh giá được khả năng cạnh tranh về năng lực của chúng ta với với mặt bằng chung của thị trường. Để từ đó đưa ra một kế hoạch cải thiện nó. Cải thiện năng lực tổ chức để cải thiện năng lực cạnh tranh. Không phải đi săn người giỏi về ngồi đó trả lương nhưng kết quả không có! Chúng ta có rất nhiều người được cho là rất giỏi, nhưng chúng ta chưa chắc tạo ra thành quả vượt trội và năng lực cạnh tranh xuất sắc cho tổ chức.

OD còn phải trả lời được năng lực cạnh tranh trong tương lai chúng ta cần gì và từ hôm nay chúng ta cần làm gì để phát triển năng lực tổ chức đáp ứng năng lực cạnh tranh đó. Nghe rất là mơ hồ và trừu tượng! Bởi diễn dịch từ năng lực cạnh tranh sang năng lực tổ chức và đến năng lực con người là không đơn giản, việc này bạn cần chuyên gia trợ giúp. Chứ không phải là cấp ngân sách đào tạo một cách “không bổ bề ngang cũng bổ bề dọc”. Nên nhớ rằng nguồn lực luôn hữu hạn, tiền, thời gian và sức lực con người không phải là vô biên.

Công việc khó khăn nhất của OD là kiến tạo một môi trường sinh thái cho con người phát triển, nó cần có tiền, tri thức, truyền thông, văn hóa….có những thứ hữu hình, nhưng đa phần là vô hình. Nhưng cái vô hình đó chính là tài sản vô hình mà nơi khác không bắt chước được. Nên người ta gọi nó là Organizational DNA, bản sắc cá thể của tổ chức.

Công việc của OD rất âm thầm, lặng lẹ, tác động chậm kiến tạo cho sự phát triển. Không “đánh nhanh thắng nhanh” kết quả thấy ngay như sales, marketing…nên ít người chịu làm, ít tổ chức chịu đầu tư vào bộ phận này.